E-Rupee: रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) गुरुवारी डिजिटल रुपयाचे ऑफलाइन व्हर्जन सुरू केले आहे. या नव्या तंत्रज्ञानामुळे आता इंटरनेट नसतानाही ई-रुपयाच्या माध्यमातून पेमेंट करता येईल. हे डिजिटल चलन रोख रकमेप्रमाणे वापरता येते, परंतु ते पूर्णपणे इलेक्ट्रॉनिक आहे.
ई-रुपयाचे वैशिष्ट्ये
ई-रुपयाचे मुख्य वैशिष्ट्य म्हणजे ते 'रोख पण डिजिटल' स्वरूपात उपलब्ध आहे. हे सामान्य रुपयाप्रमाणे व्यवहारासाठी वापरता येते, परंतु त्यासाठी भौतिक रोख रक्कमेची गरज नाही. वापरकर्ते त्यांच्या वॉलेटमध्ये पैसे ठेवून, आवश्यक तेव्हा QR कोड स्कॅन करून त्वरित पेमेंट करू शकतात. ई-रुपयाचा प्रत्येक व्यवहार सुरक्षित असून, हरवण्याची किंवा चोरीची भीती नाही.
पेमेंट कसे करता येते?
ई-रुपयाची पेमेंट प्रक्रिया NFC (Near Field Communication) तंत्रज्ञानावर आधारित आहे. वापरकर्त्यांना फक्त मोबाइल वॉलेट उघडावे लागते, पेमेंटची रक्कम एंटर करावी लागते आणि दुकानदाराच्या मशीनवरील QR कोड स्कॅन करावा लागतो. त्यामुळे त्वरित व्यवहार प्रक्रिया होते.
हेही वाचा - Indian Navigation App v/s Google Map: भारतीय Mappls अॅपचे 5 जबरदस्त फीचर्स ज्यांनी Google Maps ला टाकलं मागे
UPI आणि ई-रुपयात फरक
UPI द्वारे पेमेंट करताना बँक खात्याद्वारे रक्कम हस्तांतरित केली जाते, तर ई-रुपयासाठी बँक खात्याची गरज नाही. व्यवहार दोन ई-रुपयाच्या वॉलेटमध्ये थेट होतो. यामुळे हे ग्रामीण भागात इंटरनेट उपलब्ध नसलेल्या लोकांसाठी खूप उपयुक्त ठरेल.
हेही वाचा - Google To Build AI Hub in India: गुगल भारतात AI हब उभारणार; सुंदर पिचाई यांची मोठी घोषणा
कोणास फायदा होईल?
ग्रामीण आणि दूरस्थ भागातील लोक, जिथे इंटरनेट सेवा कमी आहे, त्यांना ई-रुपयाचा सर्वात जास्त फायदा होईल. रोख रकमेची गरज न राहता आणि सुरक्षिततेसह व्यवहार करता येण्याची सुविधा ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला बळकटी देईल. ई-रुपया म्हणजे भविष्यातील कॅशलेस आणि नेटवर्कशिवाय व्यवहार करण्याचे क्रांतिकारी पाऊल ठरू शकते.