Dhanwantari Temples In India : यंदा धनत्रयोदशीचा (Dhanteras) सण 18 ऑक्टोबर रोजी आहे. या दिवशी भगवान धन्वंतरी यांची विशेष पूजा केली जाते. भगवान विष्णूंचे रूप मानले जाणारे धन्वंतरी (Dhanvantari) यांना आयुर्वेदाचे जनक मानले जाते. समुद्रमंथनाच्या वेळी ते हातात अमृत कलश आणि जडी-बुटी घेऊन अवतरले होते, त्यामुळे ते भक्तांना रोगांपासून मुक्ती मिळवून देण्यासाठी ओळखले जातात. दक्षिण भारतामध्ये भगवान धन्वंतरी यांना समर्पित अनेक प्राचीन मंदिरे आहेत, जिथे धनत्रयोदशीच्या दिवशी दूरदूरवरून भक्त आपल्या आरोग्याची कामना पूर्ण करण्यासाठी येतात.
धनत्रयोदशीला विशेष पूजा
धनत्रयोदशीला भगवान धन्वंतरींची विशेष पूजा-अर्चा करून आरोग्य लाभण्याचे वरदान मागितले जाते. विशेष म्हणजे, भगवान धन्वंतरींची सर्वाधिक मंदिरे दक्षिण भारतात आहेत, जिथे भक्त रोगांपासून मुक्ती मिळावी म्हणून या दिवशी येतात.
भगवान धन्वंतरींची 5 प्रमुख मंदिरे:
तिरुमला धन्वंतरी मंदिर (आंध्र प्रदेश):
आंध्र प्रदेशातील तिरुमला येथे असलेले हे धन्वंतरी मंदिर आपल्या सकारात्मक ऊर्जेसाठी आणि रोगांपासून मुक्ती मिळवण्यासाठी प्रसिद्ध आहे. येथे विशेष पूजा-अर्चा केल्याने अध्यात्मिक ऊर्जा वाढते आणि धन-धान्याचा आशीर्वादही मिळतो, अशी श्रद्धा आहे. येथे दरवर्षी पुजारी धन्वंतरी होम-हवन करतात. हा होमम् संपूर्ण देशाच्या कल्याणासाठी आणि महामारीपासून बचावासाठी केला जातो.
श्री धन्वंतरी आरोग्य पीठम मंदिर (चेन्नई, तामिळनाडू):
तामिळनाडूच्या चेन्नईमध्ये प्राचीन श्री धन्वंतरी आरोग्य पीठम् मंदिर आहे, जिथे आयुर्वेदिक पूजेला मोठे महत्त्व आहे. येथे दूरवरून भक्त आपल्या आजारांपासून सुटका मिळवण्यासाठी भगवान धन्वंतरींना जडी-बुटी अर्पण करतात. धनत्रयोदशीच्या निमित्ताने या मंदिरात खास पूजा ठेवली जाते आणि मंदिर फुलांनी सजवले जाते.
त्रिशूर धन्वंतरी मंदिर (केरळ):
केरळच्या वैद्यनाथपुर जिल्ह्यातील त्रिशूर येथे असलेले हे मंदिर आपल्या पारंपरिक आयुर्वेदिक वारशासाठी (Traditional Ayurvedic Heritage) ओळखले जाते आणि ते एकप्रकारे खास आहे. धनत्रयोदशीच्या दिवशी मंदिरात बसून पूजा आणि जप केल्यास सर्व रोगांपासून मुक्ती मिळते आणि भक्ताला दीर्घायुष्य लाभते, अशी मान्यता आहे. येथे भगवान धन्वंतरींवर खास करून तूप आणि तुळशीची पाने अर्पण केली जातात आणि 'मुक्कुडी' नावाचा खास प्रसाद बनवून तो प्रसाद म्हणून खाल्ला जातो.
हेही वाचा - Dhantrayodashi 2025: 'या' 4 राशींसाठी धनत्रयोदशी एकदम लकी! माता लक्ष्मीची होईल विशेष कृपा, 'हे' 2 शुभ योग उघडणार नशिबाची दारे
थोट्टुवा धन्वंतरी मंदिर (केरळ):
केरळच्या थोट्टुवा येथेही भगवान धन्वंतरी यांचे मंदिर आहे. या मंदिरात खुद्द भगवान धन्वंतरी वास करतात आणि येथे केलेली पूजा फलदायी (Fruitful) होते, असे मानले जाते. धनत्रयोदशीच्या निमित्ताने भक्त लांबच लांब रांगा लावून देवाचे दर्शन घेतात आणि नैसर्गिक वस्तूंचे (Natural Items) प्रसाद म्हणून अर्पण करतात. भक्त येथे आपल्या कुटुंबासाठी अनुष्ठान (Rituals) देखील करतात.
रंगनाथस्वामी मंदिर (तामिळनाडू):
तामिळनाडूतील रंगनाथस्वामी मंदिर हे मूळतः भगवान विष्णू आणि माता लक्ष्मीचे मंदिर आहे, परंतु धनत्रयोदशीला येथे धन्वंतरी भगवान यांची विशेष पूजा-अर्चा होते आणि त्यांना जडी-बुटींपासून बनवलेला प्रसाद अर्पण केला जातो.
हेही वाचा - Dhanatrayodashi 2025 : धनत्रयोदशीला 'या' दोन राशींना मिळणार गुरुची विशेष कृपा; सोन्यासारखं चमकणार भाग्य!