Supermoon: या आठवड्यातील बुधवारी रात्री म्हणजेच 5 नोव्हेंबर रोजी आकाशात एक अप्रतिम दृश्य पाहायला मिळणार आहे. या दिवशी चंद्र आपल्या नेहमीपेक्षा अधिक मोठा आणि उजळ दिसणार असून, या विशेष खगोलीय घटनेला ‘सुपरमून’ (Supermoon) म्हटले जाते. खगोल अभ्यासकांच्या मते, या वेळी चंद्र पृथ्वीच्या सर्वाधिक जवळ येणार असल्याने त्याचा आकार सुमारे 13 टक्के मोठा आणि 30 टक्के अधिक तेजस्वी दिसेल.
खगोल तज्ज्ञ दा. कृ. सोमण यांच्या म्हणण्यानुसार, पौर्णिमेच्या वेळी जेव्हा चंद्र पृथ्वीच्या सर्वाधिक जवळ येतो, तेव्हा चंद्रबिंब नेहमीपेक्षा अधिक मोठे आणि आकर्षक दिसते. हीच घटना ‘सुपरमून’ म्हणून ओळखली जाते. या वेळी त्रिपुरारी पौर्णिमेच्या रात्री चंद्र संध्याकाळी 5.44 वाजता उगवेल आणि रात्रभर तेजस्वी प्रकाश फेरीन.
सुपरमूनच्या तुलनेत जेव्हा चंद्र पृथ्वीपासून दूर असतो, तेव्हा तो लहान आणि कमी उजळ दिसतो. या स्थितीला “मायक्रोमून” म्हटले जाते. त्यामुळे बुधवारी दिसणारा सुपरमून आकाराने मोठा, तेजस्वी आणि पाहणाऱ्यांसाठी मंत्रमुग्ध करणारा ठरणार आहे.
या वर्षीचा हा सुपरमून विशेष आहे कारण तो त्रिपुरारी पौर्णिमेच्या सणाच्या रात्री दिसणार आहे. त्यामुळे धार्मिक आणि खगोलप्रेमी दोघांसाठीही हा दिवस उत्साहाचा ठरणार आहे. अनेक लोक या रात्री चंद्रदर्शनासाठी घराच्या बाल्कनीत, समुद्रकिनारी किंवा टेकड्यांवर जाण्याची तयारी करत आहेत.
या सुपरमूनच्या रात्री आकाश स्वच्छ असल्यास नुसत्या डोळ्यांनीच चंद्राचे हे अद्भुत सौंदर्य पाहता येईल. कोणत्याही दुर्बिणीची आवश्यकता नसली तरी, खगोलप्रेमी दुर्बिणीद्वारे अधिक स्पष्ट दर्शन घेऊ शकतात. छायाचित्रकारांसाठीही ही संधी खास ठरणार आहे; कारण सुपरमूनच्या प्रकाशात निसर्ग आणि चंद्र एकत्र दिसण्याची ही दुर्मिळ वेळ आहे.
खगोलशास्त्रज्ञ सांगतात की, पृथ्वी आणि चंद्राच्या कक्षेत होणाऱ्या सूक्ष्म बदलांमुळे दरवर्षी काही वेळा चंद्र अधिक जवळ येतो. अशा वेळी तो आपल्याला सुपरमून म्हणून दिसतो.
या सुपरमूननंतर पुढचा सुपरमून 4 डिसेंबर रोजी दत्तजयंतीच्या रात्री पाहायला मिळेल. त्यामुळे ज्यांना बुधवारी आकाश झाकलेले असेल, त्यांच्यासाठी डिसेंबर महिन्यात पुन्हा ही खगोलीय संधी उपलब्ध होईल.
एकंदरीत, या आठवड्यातील बुधवारी रात्री आकाशाकडे पाहणे विसरू नका. कारण ‘सुपरमून’चा हा नजारा तुमची संध्याकाळ आणि रात्र दोन्ही अविस्मरणीय करणार आहे.