Diwali WhatsApp Messages: दिवाळीचा सण जसजसा जवळ येतो, तसतसे सोशल मीडियावर शुभेच्छांचा वर्षाव सुरू होतो. प्रत्येकजण आपल्या नातेवाईकांना, मित्रांना आणि ग्रुपमधील लोकांना "हॅपी दिवाळी"चे मेसेज पाठवतो. पण या उत्साहात जर तुम्ही विचार न करता काही चुकीचं किंवा आक्षेपार्ह कंटेंट शेअर केलं, तर हा आनंदाचा सण तुमच्यासाठी मोठं संकट ठरू शकतो.
WhatsApp हा एक वैयक्तिक संवादाचा अॅप असला तरी, त्यावर शेअर केलेल्या प्रत्येक मेसेजवर भारतीय कायद्याचे नियम लागू होतात. इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी अॅक्ट (IT Act) आणि भारतीय दंड संहिता (IPC) अंतर्गत काही कलमे अशा प्रकारच्या मेसेजेसवर थेट कारवाई करण्याची मुभा देतात. त्यामुळे फक्त "फॉरवर्ड" बटण दाबण्याआधी दोनदा विचार करणं आवश्यक आहे.
बर्याचदा लोक गंमत म्हणून ग्रुपमध्ये अडल्ट व्हिडिओ, अश्लील फोटो किंवा जोक्स शेअर करतात. पण जर त्या ग्रुपमधील कोणालाही त्याबद्दल आक्षेप असेल आणि त्याने तक्रार दाखल केली, तर IT Act च्या कलम 67 अंतर्गत आरोपीवर कारवाई होते. यात जेलची शिक्षा आणि मोठा दंड दोन्हीही होऊ शकतात.
तसेच, जर तुम्ही असा मेसेज पाठवला ज्यात धर्म, जात, किंवा संस्थांविरुद्ध भडकाऊ भाषा वापरली असेल, तर IPC कलम 153A आणि 124A (देशद्रोह) लागू होऊ शकतात. अशा प्रकरणांमध्ये पोलिस थेट अटक करू शकतात कारण हे संदेश समाजात तणाव आणि द्वेष पसरवू शकतात.
आणखी गंभीर बाब म्हणजे POCSO Act अंतर्गत बालकांशी संबंधित कोणताही आक्षेपार्ह फोटो किंवा व्हिडिओ शेअर करणं हा थेट गुन्हा आहे. अशा प्रकारच्या सामग्रीवर त्वरित कारवाई आणि अटक यांची तरतूद आहे.
याचबरोबर, जर कोणत्याही व्हॉट्सअॅप ग्रुपमध्ये हिंसाचाराचे, झटापटीचे किंवा MMS प्रकारचे व्हिडिओ पोस्ट केले गेले, तर त्यावर IT Act कलम 66A लागू होते. अशा प्रकारचे मेसेज समाजात असंतोष आणि गोंधळ निर्माण करतात, त्यामुळे पोलिसांकडून कठोर पावलं उचलली जातात.
सगळ्यात महत्त्वाचं म्हणजे जर तुम्ही WhatsApp ग्रुपचे अॅडमिन असाल, तर तुमच्यावर कायदेशीर जबाबदारी आणखी वाढते. कारण ग्रुपमध्ये काही चुकीचं कंटेंट शेअर झालं, तर सर्वात आधी प्रशासन तुमच्याशीच चौकशी करेल.
दिवाळी हा आनंद, प्रकाश आणि सकारात्मकतेचा सण आहे. त्यामुळे शुभेच्छा पाठवताना जबाबदारी विसरू नका. कोणताही संदेश शेअर करण्याआधी खात्री करा की तो कुणाच्या भावना दुखावणारा नाही आणि कायद्याच्या विरोधात नाही.
आजच्या डिजिटल युगात "विचारपूर्वक पाठवलेला मेसेज" हीच खरी समजूतदारपणाची खूण आहे. दिवाळीत प्रकाश पसरवा, पण आपल्या मोबाईलवरून कायदेशीर अंधार पसरू देऊ नका.