Suicide Prevention : हल्ली मानसिक तणाव आणि अपयशामुळे आत्महत्येच्या घटना खूप वाढल्या आहेत. रोज वर्तमानपत्रात कुठेतरी कोणीतरी आत्महत्या केल्याची बातमी येतेच. आत्महत्या वाढण्याची कारणे आणि त्यावरचे उपाय याविषयी तज्ज्ञ काय म्हणतात, हे जाणून घेऊया...
आत्महत्येची अनेक कारणे
वेगवेगळ्या वयोगटातील लोकांमध्ये आत्महत्येची वेगवेगळी कारणे दिसून येतात. शालेय आणि महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांमध्ये अभ्यासाचा दबाव, करिअरमधील अपयश आणि वैयक्तिक कारणे दिसतात. तर, कौटुंबिक वाद, दारू पिणे, एकटेपणा यांसारख्या अनेक गोष्टींमुळे लोक आत्महत्या करतात.
हेही वाचा - लॉकडाऊनमध्ये जन्मलेल्या बाळांमध्ये 'सुपर इम्युनिटी'; जणू रोगांशी लढण्याचं वरदान मिळालंय
समुपदेशक आणि औषधोपचारांची गरज
या समस्यांमधून बाहेर पडण्यासाठी अनेकदा समुपदेशकाची (Counselor) गरज भासते. शाळेत-कॉलेजमध्ये शिकणाऱ्या, कौटुंबिक समस्यांनी त्रस्त असलेल्या, अंमली पदार्थांच्या व्यसनापासून मुक्ती मिळवू पाहणाऱ्या आणि इतर कोणत्याही प्रकारच्या मानसिक तणावातून जाणाऱ्या लोकांना औषधोपचारांची गरज असते.
आत्महत्येपूर्वीची धोक्याची लक्षणे
राष्ट्रीय मानसिक आरोग्य कार्यक्रमांतर्गत अनेक हॉस्पिटलमध्ये मानसिक आरोग्यासंबंधी मोफत मदतीसाठी समुपदेशकांची व्यवस्था करण्यात आली आहे. सहसा, आत्महत्येपूर्वी दिसणाऱ्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये कोणत्याही कामात निराशा किंवा असहाय्यतेची भावना येणे, बेपर्वाईने वागणे वाढणे, सामाजिक संबंधांमध्ये रस नसणे, स्वतःची काळजी घेण्याची इच्छा नसणे, उत्साह आणि ऊर्जा नसणे, जास्त चिडचिड होणे, खूप भावनिक होणे, मृत्यूबद्दल बोलणे, अंमली पदार्थांचे सेवन करण्यास सुरुवात करणे किंवा जास्त सेवन करणे इत्यादींचा समावेश होतो.
लोकांशी संवाद वाढवा
लोकांशी कमी बोलणे आणि शारीरिक खेळ, हालचाली व्यायामाऐवजी बैठी कामे, मोबाईलचा जास्त वापर करणे, यामुळेही एकटेपणा आणि मानसिक तणाव वाढतो. जेव्हा कोणत्याही पालकांना त्यांच्या मुलांमध्ये किंवा आपल्याला आपल्या आजूबाजूच्या लोकांमध्ये नेहमीपेक्षा वेगळे वर्तन दिसते, तेव्हा त्यांनी समुपदेशकाची मदत घ्यावी. मुलांना पुरेसा वेळ द्यावा आणि त्यांच्या समस्या समजून घेण्याचा प्रयत्न करावा.
हेही वाचा - 'या' कारणांमुळे तुटतं नातं; आपणच खोदत आहोत स्वतःसाठी खड्डा..