चंद्रकांत शिंदे. मुंबई: बांगलादेशमध्ये एप्रिल 2026 मध्ये सार्वत्रिक निवडणुका होणार आहेत. अंतरिम सरकारमधील मुख्य सल्लागार मोहम्मद युनूस यांनी शुक्रवारी संध्याकाळी याची घोषणा केली. ईदच्या एक दिवस आधी राष्ट्राला उद्देशून केलेल्या भाषणात युनूस म्हणाले, 'पुढील सार्वत्रिक निवडणूक एप्रिल 2026 च्या पहिल्या पंधरवड्यात होईल. यासाठी निवडणूक आयोग नंतर सविस्तर रोडमॅप सादर करेल'.
पुढे युनूस म्हणाले की, 'निवडणुकीसाठी आवश्यक असलेल्या सर्व सुधारणा पुढील वर्षापर्यंत पूर्ण केल्या जातील. गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्ये शेख हसीना यांच्या सत्तापालटानंतर मोहम्मद युनूस यांना अंतरिम सरकारचे मुख्य सल्लागार बनवण्यात आले. या वर्षाच्या सुरुवातीला युनूस म्हणाले होते की, 'बांगलादेशात 2025 च्या अखेरीस किंवा 2026 च्या पहिल्या सहामाहीत निवडणुका होऊ शकतात'. लष्कराने यावर्षी डिसेंबरपर्यंत निवडणुका घेण्यास सांगितले होते.
बांगलादेशचे लष्करप्रमुख जनरल वकार-उझ-झामा यांनी 22 मे रोजी लष्करी मुख्यालयात अधिकाऱ्यांच्या मेळाव्याला संबोधित केले. या काळात लष्कर आणि अंतरिम सरकारमधील संघर्ष चव्हाट्यावर आला. अधिकाऱ्यांना संबोधित करताना लष्करप्रमुखांनी स्पष्ट केले की, 'यावर्षी डिसेंबरच्या पुढे सार्वत्रिक निवडणुका पुढे ढकलल्या जाऊ नयेत. याशिवाय, लष्करप्रमुखांनी युनूस यांच्या नेतृत्वाखालील अंतरिम सरकारला संवेदनशील राष्ट्रीय मुद्द्यांवर निर्णय घेऊ नये', असे सांगितले होते.
लष्कराव्यतिरिक्त, माजी पंतप्रधान खालिदा झिया यांच्या बीएनपीनेही युनूस यांच्यावर दबाव वाढवला होता आणि डिसेंबरमध्ये निवडणुका घेण्याची मागणी पुन्हा केली होती. 'जर सरकारने लवकरच निवडणुकीचा रोडमॅप तयार केला नाही आणि त्याबद्दल सार्वजनिक घोषणा केली नाही, तर त्यांना सरकारला सहकार्य करणे कठीण होईल', असा इशारा पक्षाने दिला होता.
लष्कराशी झालेल्या संघर्षादरम्यान युनूस यांच्या राजीनाम्याबद्दल अटकळ होती. मात्र, प्रमुख राजकीय पक्षांसोबत झालेल्या बैठकीनंतर युनूस यांनी राजीनामा दिला नाही. लष्कराशी झालेल्या संघर्षादरम्यान युनूस यांच्या राजीनाम्याबद्दल अटकळ होती. बांगलादेशमध्येही भारतातील लोकसभा निवडणुकीसारखीच निवडणूक प्रक्रिया आहे. येथे संसद सदस्यांची निवड भारताप्रमाणेच फर्स्ट-पास्ट-द-पोस्ट पद्धतीद्वारे केली जाते. म्हणजेच, ज्या उमेदवाराला एक मत जास्त मिळेल तो जिंकेल.
निवडणुकीचे निकाल लागल्यानंतर, सर्वात मोठ्या पक्षाचे किंवा युतीचे खासदार त्यांचा नेता निवडतात आणि तो पंतप्रधान बनतो. राष्ट्रपती देशाच्या पंतप्रधानांना पदाची शपथ देतात. येथील संसदेत एकूण 350 जागा आहेत. त्यापैकी 50 जागा महिलांसाठी राखीव आहेत. राखीव जागांवर कोणतीही निवडणूक होत नाही, तर 300 जागांसाठी दर पाच वर्षांनी सार्वत्रिक निवडणुका होतात. लोकसभेव्यतिरिक्त, भारतीय संसदेत राज्यसभा देखील आहे, परंतु बांगलादेश संसदेत फक्त एकच सभागृह आहे. बांगलादेशच्या संसदेला 'जातिय संसद' किंवा हाऊस ऑफ द नेशन म्हणतात. त्याची नवीन इमारत 15 फेब्रुवारी 1982 रोजी पूर्ण झाली.
हेही वाचा: बाबा सिद्दीकी हत्या प्रकरणी मोठी अपडेट; आरोपी झिशान अख्तरला कॅनडात अटक
बांगलादेशमध्ये सरकार प्रमुख कोण आहे?
भारताप्रमाणेच, बांगलादेशमध्येही पंतप्रधान हे सरकारचे प्रमुख असतात. राष्ट्रपती हे देशाचे प्रमुख असतात, जे राष्ट्रीय संसदेद्वारे निवडले जातात. बांगलादेशमध्ये, राष्ट्रपती हे फक्त एक औपचारिक पद आहे आणि त्यांचे सरकारवर कोणतेही वास्तविक नियंत्रण नसते. 1991 पर्यंत, येथेही राष्ट्रपती थेट लोकांद्वारे निवडले जात होते. परंतु नंतर घटनात्मक बदल करण्यात आले. याद्वारे राष्ट्रपती संसदेद्वारे निवडले जाऊ लागले. शेख हसीना 20 वर्षे बांगलादेशच्या पंतप्रधान होत्या.