जगन्नाथ मंदिराच्या 'या' पायरीवर कधीच पाय ठेवत नाहीत.. अशी आहे यमराजाशी जोडलेली अद्भुत कथा

जगन्नाथ मंदिराच्या तिसऱ्या पायरीविषयीची श्रद्धा : जगन्नाथ मंदिराच्या तिसऱ्या पायरीबद्दल अनेक मान्यता प्रचलित आहेत. असे म्हटले जाते की, यातील तिसऱ्या पायरीवर पाय ठेवू नये. कारण, ही पायरी यमराजाशी संबंधित आहे, अशी लोकांची श्रद्धा आहे. तर, चला जाणून घेऊया, जगन्नाथ मंदिराची तिसरी पायरी इतकी खास का मानली जाते आणि त्यामागील पौराणिक रहस्य काय आहे.

ओडिशातील पुरी येथील भगवान जगन्नाथ मंदिराशी संबंधित रथयात्रा 27 जूनपासून सुरू झाली आहे. ही यात्रा दरवर्षी आषाढ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या दुसऱ्या दिवशी (दुसऱ्या तिथीला) सुरू होते. यावेळी ती 5 जुलै रोजी 'बहुडा यात्रे'ने संपेल. या प्रवासात भगवान जगन्नाथ, त्यांचे भाऊ बलभद्र (बलराम) आणि बहीण सुभद्रा यांच्यासह भक्तांना दर्शन देण्यासाठी आपापल्या रथांवरून बाहेर पडतात. दरवर्षी, केवळ भारतातूनच नव्हे तर, जगभरातून लाखो भाविक या रथयात्रेत सहभागी होण्यासाठी पुरी येथे पोहोचतात. ही केवळ एक धार्मिक यात्राच नाही तर, भारतीय संस्कृती, श्रद्धा आणि भक्तीचा एक अद्भुत संगम आहे. असे मानले जाते की, जो व्यक्ती या यात्रेत सहभागी होतो, त्याची सर्व पाप धुऊन जातात आणि त्याला मृत्यूनंतर मोक्ष मिळतो.
या दिव्य धामाशी संबंधित अशी अनेक रहस्ये आहेत, जी अजूनही विज्ञान आणि तर्काच्या मर्यादेपलीकडे आहेत. या रहस्यांपैकी एक म्हणजे या मंदिराची तिसरी पायरी, ज्याबद्दल अनेक श्रद्धा प्रचलित आहेत. या विशेष पायरीवर पाऊल ठेवणे निषिद्ध मानले जाते. कारण, असे म्हटले जाते की, ती यमराजाशी संबंधित आहे. या पायरीसंबंधीची आख्यायिका काय आहे, जाणून घेऊया...

हेही वाचा - पुरीमध्ये आजपासून जय जगन्नाथचा जयघोष! भव्य-दिव्य रथयात्रेला आरंभ; काय आहे महत्त्व?

ही यात्रा गुंडीचा मंदिरापर्यंत जाते

ही यात्रा पुरीहून गुंडीचा मंदिरापर्यंत जाते. धार्मिक श्रद्धेनुसार, गुंडीचा मंदिर हे भगवान जगन्नाथाच्या मावशीचे घर मानले जाते. भगवान तेथे 9 दिवस विश्रांती घेतात. त्यानंतर परतीचा प्रवास होतो, ज्याला 'बहुडा यात्रा' म्हणतात.

22 पायऱ्या असलेले विशेष मंदिर

पुरीचे जगन्नाथ मंदिर केवळ त्याच्या भव्य रथयात्रेसाठीच नाही तर त्याच्याशी जोडलेल्या विविध कथा आणि आख्यायिकांसाठीही ओळखले जाते. मंदिरात प्रवेश करण्यासाठी एकूण 22 पायऱ्या आहेत, ज्यांना 'बैसी पहा' म्हणतात. परंतु, या पायऱ्यांमध्ये एक विशेष पायरी आहे, ज्यावर भक्त पाऊल ठेवत नाहीत. खरं तर, मंदिराच्या तिसऱ्या पायरीशी एक विशेष पौराणिक कथा जोडलेली आहे. मान्यतेनुसार, प्राचीन काळी, भगवान जगन्नाथाच्या दर्शनानेच भक्तांचे सर्व पाप धुतले जात होते. यामुळे यमराज अस्वस्थ होत होते. कारण त्यांच्या जगात कोणीही येत नव्हते. तसेच, कुकर्मे करणाऱ्यांना योग्य शिक्षा मिळणे आवश्यक होते. तेव्हा त्यांनी भगवान जगन्नाथाकडे तक्रार केली.

हेही वाचा - Ashadh Amavasya 2025: आज आषाढ अमावस्येच्या दिवशी स्नान आणि दान करण्याचा शुभ मुहूर्त आणि पूजेची पद्धत, जाणून घ्या

यमराजांना तिसऱ्या पायरीवर स्थान मिळाले

भगवान जगन्नाथांनी यमराजांना मंदिराच्या मुख्य पायऱ्यांमध्ये तिसऱ्या पायरीवर आपले स्थान बनवण्यास सांगितले. दर्शनानंतर जो कोणी भक्त त्या पायरीवर पाऊल ठेवेल, त्याला निश्चितच यमलोकात जावे लागेल. तेव्हापासून ही परंपरा बनली की, भक्त मंदिराच्या तिसऱ्या पायरीवर पाऊल ठेवत नाहीत.

लोक त्या पायरीला डोक्याने स्पर्श करतात, पण त्यावर पाय ठेवत नाहीत. आजही मंदिरात येणारे भाविक तिसऱ्या पायरीवर पाय ठेवत नाहीत किंवा चढत नाहीत. ते डोके टेकवून त्या पायरीला वंदन करतात आणि नंतर पुढच्या पायरीवर पाऊल ठेवतात. हे परंपरेशी संबंधित खोल श्रद्धेचे प्रतीक आहे.

(Disclaimer : ही बातमी प्राप्त माहितीच्या आधारे दिली आहे. यात दिलेली माहिती श्रद्धेवर आधारित आहे.)