Nasa Will retire the International Space Station in 2031 : सुनिता विल्यम्स आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर नऊ महिने राहून सुखरूपपणे पृथ्वीवर परतल्या. यानंतर या अंतराळ स्थानकाची सुनिला विल्यम्स यांच्या तेथील वाढलेल्या मुक्कामाची आणि परतीच्या प्रवासाची मोठी चर्चा झाली. मात्र, तुम्हाला माहीत आहे का, हे अंतराळ स्थानक काही दिवसांतच निवृत्त होणार आहे. म्हणजेच, याचा व्हॅलिडिटी पिरियड संपून त्याचा वापर त्यानंतर थांबवण्यात येईल. तसेच, यानंतर हे अंतराळ स्थानक अवकाशात राहणार नाही. काही वर्षांतच अंतराळातील शून्य-गुरुत्वाकर्षण प्रयोगशाळा तिच्या कक्षेबाहेर पडून निवृत्त झाल्यावर तिचा शेवटचा प्रवास सुरू करेल.
जेव्हा आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकाने पहिल्यांदा काम सुरू केले, तेव्हा तीन दशकांहून अधिक काळापूर्वी, विज्ञान अजूनही विकसित होत होते. इंटरनेट नुकतेच आले होते आणि स्पेसएक्सची अद्याप संकल्पना नव्हती. 1998 मध्ये सेवा सुरू झाल्यापासून ही उडणारी प्रयोगशाळा प्रचंड वैज्ञानिक, शैक्षणिक आणि तांत्रिक विकासासाठी एक चाचणी केंद्र बनली आहे. परंतु, सर्व चांगल्या गोष्टींप्रमाणे, या अभियांत्रिकी चमत्काराची देखील समाप्ती तारीख जवळ येत आहे.
हेही वाचा - Sunita Williams: अंतराळ स्थानकात 24 तासांत 16 वेळा सूर्योदय अन् सूर्यास्त का होतो? दिवस किती मिनिटांचा असतो?
स्पेस स्टेशनचा शेवटचा प्रवास
स्पेस स्टेशन ही एक अत्यंत महत्त्वाची शून्य-गुरुत्वाकर्षण प्रयोगशाळा आहे. तिचा आकार एखाद्या फुटबॉल मैदानाएवढा आहे. ती पृथ्वीपासून 400 किलोमीटर उंचीवर असून ती सतत प्रचंड वेगाने पृथ्वीभोवती फिरत आहे. मात्र, तिचा कार्यकाळ संपल्यानंतर ती कक्षेबाहेर पडून पुन्हा पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश करेल आणि यानंतर ती जळून खाक होईल. कारण शून्य गुरुत्वाकर्षण आणि वातावरण नसलेल्या स्थितीतून पुन्हा वातावरणार येताना मोठ्या प्रमाणात घर्षण होऊन जवळपास 1600 अंश सेल्सियसहून अधिक तापमाननिर्मिती होईल आणि इतक्या तापमानाला हे स्पेस स्टेशन जळून खाक होईल. काही वर्षांतच हे स्पेस स्टेशन त्याचा शेवटचा प्रवास सुरू करेल. ही प्रक्रिया पॅसिफिक महासागच्या वरती आकाशात घडून येईल. यातील उर्वरित भाग या महासागरात पडेल. अंतराळ स्थानक त्याच्या प्रणोदन क्षमता आणि त्याच्या भेट देणाऱ्या वाहनांचा वापर करून कक्षेबाहेरील हालचाली पूर्ण करेल.
पुढील दशकासाठी काय योजना आहेत?
अंतराळ स्थानकाचे कामकाजाचे आयुष्य म्हणजेच, व्हॅलिडिटी 2025 पर्यंत पूर्ण होणार होती. परंतु, जो बायडेन यांच्या नेतृत्वाखालील अमेरिकन सरकारने चीनकडून होणाऱ्या स्पर्धेमुळे त्याचे कामकाजाचे आयुष्य 2023 पर्यंत वाढवले, जे सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणात स्वतःचे स्टेशन विकसित करत आहे. हे सेवा आयुष्य वाढवल्याने, नासाने म्हटले आहे की, 2030 च्या संक्रमणापूर्वी ISS वर सर्वात प्रभावीपणे चालवल्या जाणाऱ्या विशिष्ट काम आणि क्षमतांची ओळख पटली आहे.
हेही वाचा - सुनिता विल्यम्सने गणपती बाप्पाची मूर्ती सोबत नेली होती! चुलत बहिणीने सांगितलं, सुनिता आहे भारतीय खाद्यपदार्थांचीही चाहती