हीट स्ट्रोक आणि हीट एक्सॉशन यामधला फरक जाणून घ्या; निष्काळजीपणा आरोग्यास ठरू शकतो घातक

मुंबई: उन्हाळ्याच्या तडाख्यात आरोग्याची काळजी घेणे अत्यंत महत्त्वाचे असते. या दिवसांत लू (Heat Stroke) लागणे किंवा थकवा (Heat Exhaustion) होणे सामान्य गोष्ट आहे. मात्र, बरेच लोक या दोन स्थितींमध्ये नेमका काय फरक आहे, हे समजून घेत नाहीत. त्यामुळे योग्य काळजी न घेतल्यास आरोग्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतो. चला, सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.

हीट एक्सॉशन म्हणजे काय?

हीट एक्सॉशन ही एक अशी अवस्था आहे जेव्हा शरीराला खूप उष्णतेचा त्रास होतो. याची लक्षणे म्हणजे जास्त घाम येणे, अशक्तपणा जाणवणे, चक्कर येणे, मळमळ होणे आणि स्नायूंमध्ये वेदना किंवा आकडी येणे. ही अवस्था सहसा तेव्हा होते जेव्हा व्यक्ती दीर्घकाळ उन्हात राहते किंवा उन्हात अधिक शारीरिक मेहनत करते. योग्य वेळी उपचार न केल्यास ही स्थिती गंभीर रूप घेऊन हीट स्ट्रोकमध्ये बदलू शकते.

हेही वाचा:  OnePlus 13s लवकरच भारतात होणार लॉन्च; Snapdragon 8 Elite सह येणार दमदार स्मार्टफोन

हीट स्ट्रोक म्हणजे काय?

हीट स्ट्रोक ही एक वैद्यकीय आणीबाणीची स्थिती आहे. यामध्ये शरीराचे तापमान 40 अंश सेल्सिअस किंवा त्यापेक्षा अधिक वाढते. या अवस्थेत शरीर घाम येणे थांबवते आणि उष्णतेपासून स्वतःचे संरक्षण करू शकत नाही. लक्षणांमध्ये गोंधळ, भान हरपणे, फिट्स येणे आणि बेशुद्ध पडणे यांचा समावेश होतो. वेळेवर उपचार न झाल्यास मेंदू, हृदय, मूत्रपिंड आणि स्नायूंना गंभीर इजा होऊ शकते आणि जीवाला धोका निर्माण होतो.

निष्काळजीपणा ठरू शकतो घातक

उन्हाळ्याच्या दिवसांत पाण्याचे कमी सेवन करणे, थेट कडक उन्हात जास्त वेळ राहणे, गडद रंगाचे आणि घट्ट कपडे घालणे, तसेच उष्ण हवामानात जास्त व्यायाम करणे हीट एक्सॉशन व हीट स्ट्रोकचा धोका वाढवू शकते. त्यामुळे अगदी लहानसा निष्काळजीपणाही जीवावर बेतू शकतो.

उष्णतेपासून बचावासाठी उपाय:

-मुबलक पाणी प्यावे. शरीराला निर्जलीकरणापासून वाचवण्यासाठी दर काही वेळाने पाणी प्यावे, विशेषतः बाहेर असताना किंवा व्यायाम करताना.
-हलक्या रंगाचे व सैलसर कपडे परिधान करावेत. असे कपडे शरीराला थंड ठेवण्यात मदत करतात.
- विशेषतः दुपारी १२ ते ३ दरम्यान उन्हात जाणे टाळावे.
-फिजिकल ऍक्टिव्हिटी कमी करावी.
-मद्य व कॅफिनचे सेवन टाळावे.यामुळे शरीरात द्रव कमी होतो.
-थंड जागेत राहावे. शक्य असल्यास दिवसभरातील सर्वाधिक उष्णतेच्या वेळी वातानुकूलित जागेत थांबावे.

उन्हाळ्यात उष्णतेचा प्रभाव टाळण्यासाठी सजग राहणे अत्यंत गरजेचे आहे. योग्य सावधगिरी बाळगल्यास हीट एक्सॉशन आणि हीट स्ट्रोक यांसारख्या गंभीर स्थितींपासून आपण आपले आरोग्य सुरक्षित ठेवू शकतो. त्यामुळे, उष्णतेची तीव्रता लक्षात घेऊनच आपल्या दैनंदिन सवयी ठरवा आणि स्वतःची काळजी घ्या.