आजच्या डिजिटल युगात, प्रत्येकाच्या जीवनात स्मार्टफोन, लॅपटॉप, टॅबलेट आणि इतर इलेक्ट्रॉनिक डिव्हाइसेस या गोष्टी अत्यंत महत्त्वाच्या बनल्या आहेत. पण सतत स्क्रीन पाहण्यामुळे डोळ्यांना होणारा तणाव, थकवा आणि वेदना ही एक गंभीर समस्या बनली आहे. याला ‘डिजिटल आय स्ट्रेन’ (Digital Eye Strain) किंवा 'कम्प्युटर व्हिजन सिंड्रोम' (Computer Vision Syndrome) असेही म्हणता येते. हे मुख्यतः दीर्घकाळ स्क्रीन पाहण्यामुळे होते, ज्यामुळे डोळे दुखणे, लाली येणे, धुसर दिसणे, डोकेदुखी आणि शारीरिक थकवा अशा समस्या निर्माण होतात.
जय महाराष्ट्र न्यूजच्या थेट संपर्कात राहण्यासाठी व्हॉट्सअप चॅनेल वर क्लिक करा.
1. स्क्रीन पाहण्याचा योग्य प्रकार
सतत स्क्रीन पाहताना काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवा. प्रथम, स्क्रीन आणि डोळ्यांमध्ये किमान 20 इंचांचा अंतर ठेवा. स्क्रीनची उंची देखील योग्य असावी. स्क्रिन तुमच्या डोळ्यांच्या स्तरावर असावी म्हणजे तुम्ही स्क्रीनवर बसले असताना डोळे थोडेच खाली वळले पाहिजेत. यामुळे डोळ्यांवर अतिरिक्त ताण येत नाही.
2. 20-20-20 नियमाचे पालन करा
डोळ्यांची विश्रांती घेणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे. ‘20-20-20’ नियमानुसार, प्रत्येक 20 मिनिटांनी स्क्रीन पाहणे थांबवा आणि 20 सेकंदांसाठी 20 फुट दूर असलेल्या एखाद्या वस्तूवर लक्ष ठेवा. यामुळे डोळ्यांना आराम मिळतो आणि तणाव कमी होतो.
3. परिपूर्ण आहार घ्या
आहारामुळेही डोळ्यांच्या आरोग्यावर प्रभाव पडतो. ह्युमग आणि अँटीऑक्सिडंट्स भरपूर असलेले अन्न, जसे की गाजर, पालक, मच्छी, अंडी, आणि नट्स, डोळ्यांच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरतात. त्यात विशेषतः व्हिटॅमिन A आणि ओमेगा-3 फॅटी अॅसिडस यांचा समावेश असतो.
4. डोळ्यांचे व्यायाम करा
डोळ्यांना आराम देण्यासाठी काही सोपे व्यायाम केले जाऊ शकतात. उदाहरणार्थ, डोळ्यांना वर्तुळाकार फिरवा किंवा डोळे बंद करून एक मिनिट शांत बसा. हे व्यायाम डोळ्यांच्या स्नायूंना आराम देतात आणि तणाव कमी करतात.
5. स्क्रीन सेटिंग्ज समायोजित करा
तुमच्या स्क्रीनवरील ब्राइटनेस आणि कॉन्ट्रास्ट समायोजित करा, जेणेकरून तुमच्या डोळ्यांना थकवा होणार नाही. तसेच, स्क्रीनवरील टेक्स्ट मोठा आणि स्पष्ट दिसावा यासाठी फॉन्ट साईझ आणि कलर टोन योग्य ठेवा. यामुळे डोळ्यांना किमान ताण येईल.
6. डोळ्यांना सुसंगत विश्रांती द्या
झोपेच्या वेळेवर देखील डोळ्यांना विश्रांती देणं गरजेचं आहे. झोपेची योग्य वेळ साधून डोळ्यांना आराम मिळवून देणे आवश्यक आहे. अति स्क्रीनचा वापर केल्यावर हल्ली झोपेचे वेळेवर पालन कमी होणे देखील डोळ्यांना अधिक थकवते.
7. आय ड्रॉप्सचा वापर करा
डोळ्यांमध्ये कोरडेपण असल्यास, एक चांगले आय ड्रॉप्स वापरणे फायद्याचे ठरते. हे डोळ्यांना मॉइश्चर प्रदान करतात आणि तणाव दूर करण्यास मदत करतात.
8. नियमित नेत्रतज्ज्ञाकडून तपासणी
जे लोक दीर्घकाळ स्क्रीन पाहतात, त्यांना वेळोवेळी नेत्रतज्ज्ञांकडून डोळ्यांची तपासणी करवून घ्यावी. चांगल्या दृष्टीनुसार, चष्मे किंवा लेंसची गरज असू शकते.
9. वाचनाची योग्य स्थिती ठेवा
वाचन करताना स्क्रीनवरील फॉन्ट साईझ मोठा ठेवा आणि वाचनाची जागा चांगली असावी. तसेच, वाचन करतांना चांगली रोशनी असली पाहिजे. खराब प्रकाशामुळे डोळ्यांवर अधिक ताण येतो.